Bruine beren fotograferen met SlovenianBears
Slovenië is een land dat jaarlijks veel toeristen trekt, welke massaal door de prachtige natuur trekken die in de land te vinden is. Meer dan 50% van het land is bebost en daarnaast zijn er prachtige trekpleisters zoals Triglav nationaal park, het kasteel van Predjama, de grotten van Postojna en het meer van Bled.
Natuurfotografen reizen liever af naar het zuiden van dit kleine land. In Notrjanska en rond de stad Kocevje is het namelijk heel goed mogelijk om de Europese bruine beer op de gevoelige plaat te krijgen. In het land leven zo’n 1000 van deze prachtige zoogdieren, waarvan het overgrote gedeelte te vinden is in de eerder genoemde gebieden.
De Europese bruine beer, het grootste Europese roofdier, is in grote getalen aanwezig. Echter, doordat het dier zo schuw is, is de kans dat je hem tegenkomt tijdens het wandelen is vrij beperkt. Laat staan dat je het dier kunt fotograferen. Gelukkig is er een optie: in de bossen is namelijk een heel netwerk van fotohutten te vinden, welke bijna geluids- en geurdicht zijn. In de hut is alleen een kleine opening te vinden, waar de lens van je camera door naar buiten kan.
Deze hutten worden door een aantal organisaties beheerd en tegen betaling is het mogelijk om een hele middag (of meerdere middagen) in zo’n hut te zitten, waarbij je hopelijk een glimp opvangt van één van deze prachtige bosdieren. In september 2022 ging voor ons een langgekoesterde wens in vervulling: drie middagen in een schuilhut bruine beren fotograferen met Slovenianbears. We kozen voor drie dagen om de kans om daadwerkelijk beren te zien behoorlijk te vergroten, omdat de beren komen niet altijd langskomen.
De Europese bruine beer
Bruine beren (Ursos arctos) zijn grote roofdieren uit de familie van de beren. De dieren zijn in grote delen van Europa, Azië en Noord-Amerika te vinden. De totale populatie wordt geschat op 110.000 volwassen dieren en daardoor is de bruine beer als veilig geclassificeerd door het IUCN.
De bruine beer die in Slovenië voorkomt is de Europese bruine beer (Ursus arctos arctos). Deze ondersoort van de bruine beer komt voor in steeds grotere delen van Europa en in Rusland. De landen met de meeste Europese bruine beren zijn Rusland, Zweden, Finland, Slovenië en Roemenië. De Europese bruine beer wordt niet zo groot als de grizzlybeer, maar is met maximaal 200 kg ook niet bepaald klein te noemen. Mannelijke dieren worden in de regel veel groter dan de vrouwtjes.
Bruine beren fotograferen vanuit een Sloveense schuilhut dag één en twee.
Op de eerste dag van onze “bruine beren fotografeer driedaagse” verzamelen we om 13.00 bij het hoofdkantoor van Slovenianbears in het dorpje Markovec. De activiteit start met een korte briefing over de regels tijdens het fotograferen in de hut. De regels zijn vrij simpel. Niet te veel geluid maken, de hut niet verlaten voordat er weer geklopt wordt, niet fotograferen voordat de beren aan de mais begonnen zijn, geen andere dieren fotograferen en geen flits gebruiken. Uit deze regels blijkt al hoe schuw de beren in Slovenië zijn. De dieren worden hier al honderden jaren bejaagd en hebben daardoor veel angst voor mensen.
Na de briefing is het tijd om naar de schuilhut te gaan. Het netwerk van Slovenianbears bestaat uit ruim 20 hutten, waardoor ze veel kunnen afwisselen. De eerste dag rijden we zo’n 30 minuten waarna we de auto parkeren. Daarna volgt een korte wandeling van nog geen 5 minuten waarin we een aantal voetafdrukken van beren herkennen. Na de wandeling komen we aan bij een rij van vier schuilhutten, met elke hut plaats voor twee personen.
Onze hut wordt aangewezen en we gaan naar binnen. Snel kijken we naar buiten, naar het landschap en zijn gelijk bezig met een goede compositie. We brengen de camera’s in positie en doen de deur op slot. Onze hartslag is een stuk hoger dan normaal. We beseffen ons dat als het meezit we misschien vandaag al bruine beren fotograferen. De weersvoorspelling van de eerste dag is veruit het beste, waardoor we met veel meer licht zouden kunnen werken. Na twee uur wachten is het enthousiasme langzaam wat gezakt, meer dan Vlaamse gaaien en vinken hebben we niet voorbij zien komen.
De uren gaan voorbij en het wordt steeds donkerder. Rond 19.00 wordt er op onze deur geklopt. Dit betekent dat de eerste middag in de schuilhut erop zit. Helaas hebben we deze middag geen bruine beren kunnen fotograferen, maar gelukkig hebben we nog twee dagen te gaan.
Dag twee gaat volgens de zelfde planning, we verzamelen om 13.00 bij het gebouw van Slovenianbears en vertrekken dan richting een schuilhut. We rijden nu ongeveer even lang, maar nu is zeker de helft van de route over een gravelweg. Het is weer een prachtige route, waarbij je bijna alleen maar bossen voorbij ziet schieten. Vandaag zijn we gelukkig iets beter voorbereidt op het 5 uur niks doen en hebben wat tijdschriften meegenomen om de tijd een beetje te doden.
Omdat het gisteren niet mee zat zijn we vandaag vol goede moed. De meeste mensen gaan maar twee dagen en zien dan beren, dus we zullen vandaag vast iets zien toch? Helaas is niets minder waar, vandaag weer geen beren voor ons. Langzaam beginnen we bang te worden dat het fotograferen van de bruine beer voor ons niet is weggelegd. Ook eerdere pogingen in Servië en Italië liepen namelijk op niets uit.
Onze laatste kans
Dan breekt dag drie aan: onze laatste kans! Helaas is het weer vandaag heel veel slechter met veel heftige regenbuien. Gelukkig laten beren zich hier over het algemeen niet echt door afleiden en dus hopen we dan dat het vandaag allemaal meezit. Deze keer gaan we naar een nog verder gelegen schuilhut, waarbij we maar liefst 40 minuten over een gravelweg rijden. Een gravelweg die van tijd tot tijd een behoorlijke uitdaging was voor onze Toyota Yaris. Maar zo diep in het bos, voelt wel heel goed.
De wandeling vandaag is heel kort, na twee minuten komen we al aan bij schuilhutten. We krijgen weer een hut aangewezen en zetten alles klaar. De setting hier is veel meer open, waardoor je wat verder het bos in kunt kijken. We hebben geen idee of dit iets goeds of niet is, maar we kunnen de beren zo in ieder geval beter aan zien komen.
Door het slechte weer merken we al snel dat het fotograferen van de beren niet simpel zal worden. Nadat we de eerste 1,5 uur vol goede moed uit de raampjes hebben getuurd, horen we opeens een gek geluid. Zou het dan toch? Gaan we dan toch echt bruine beren fotograferen? We wachten gespannen af, maar helaas, het bleek vals alarm.
Op dat moment zonk de moed ons in de schoenen. Onze hele vakantie was zo ingedeeld zodat we hier beren konden fotograferen en alles lijkt letterlijk en figuurlijk in het water te vallen. Niet veel later zien we voor onze neus een eekhoorntje met een eikel in z’n bek een boom in klimmen. Gelukkig zien we nog iets voorbij komen!
Tijdens het wachten zijn we vooral puzzels aan het maken waarbij we af en toe opkijken om te kijken of er wat voorbij komt. Om 16.37 keek ik op en opeens liep daar iets bruins. Was het dan echt? Was het echt een bruine beer? We kijken elkaar aan en weten het zeker. Langzaam komt de beer vanuit het dichte bos aan en loopt langzaam naar de mais toe.
Pas als de beer aan de mais begonnen is mogen we foto’s maken. Als het moment daar is, durven we eigenlijk allebei niet te klikken. Wat als we de beer, waar we inmiddels al bijna 13 uur op hebben zitten wachten, bij de eerste klik alweer verdwijnt? Uiteindelijk maken we een paar foto’s voordat de beer het spoor met mais volgt. Daar klikken we nog een paar keer, iets te vaak waarschijnlijk, want de beer rent als een gek het bos weer in.
Met een beetje dubbel gevoel blijven we achter, aan de ene kant de adrenaline van het zien van dit prachtige dier waar ons geduld zo erg voor op de proef gesteld is en aan de andere kant vragen we ons af of deze 13 foto’s de enige foto’s zijn die we hebben kunnen maken.
Het gevoel van geluk blijft gelukkig achter en we zijn blij dat al het wachten niet voor niks was. We gaan ervanuit dat het bij één beer blijft, maar niks is minder waar. Nog geen 30 minuten later komt er opnieuw een Europese bruine beer uit het bos. Nu vanaf de rechterkant. Van het licht is helaas niet veel over, dus foto’s maken is lastig. Deze beer is gelukkig niet zo angstig als de vorige en blijft zeker 5 minuten te zien.
We zien hoe ze (deze was een stuk kleiner dan de eerste, dus we doopten haar om tot een vrouwtje) rustig van de mais geniet en ons af en toe de kans geeft om een foto of video te maken. Nadat ook zij op gegeven moment schrikt en weg rent zitten we heel tevreden in ons inmiddels behoorlijke afgekoelde houten schuilhut.
Rond half 7 horen we dat de buren hun spullen aan het inpakken zijn en wij besluiten hetzelfde te doen. Alleen de camera’s blijven klaar liggen, want je weet maar nooit. De buren maken hierbij best veel herrie, dus we gaan er vanuit dat er geen beren meer komen. Maar wat maakt het uit, we hebben twee prachtige beren gezien.
En dan opeens, komt er een veel kleinere beer het beeld inrennen. Terwijl de buren nog steeds aan het inpakken zijn, zien wij hoe deze beer een stuk minder bang lijkt dan de vorige twee en zich helemaal uitleeft. Het inmiddels nog donkerder, maar gelukkig blijft filmen met de camera een hele goed optie. Nadat we de eerste twee beren hadden gezien (volgens ons een man en vrouw), vonden we dat de familie nog wel compleet kon met een jong. Nooit verwacht dat deze voorbij zou komen!
De laatste beer bleef zeker 10 minuten op het geweldige bospodium actief en sloot onze “bruine beren fotograferen driedaagse” op een geweldige manier af. Onze goede humeur kan echt niet meer stuk, en dit is nog maar het begin van onze reis door Slovenië.
