De Afrikaanse Big Five in Zuid-Afrika
Ben jij van plan om een reis naar het Zuid-Afrika te maken? Eén van de meest diverse landen, dat onder andere bekend staat om de Panoramaroute, de Tuinroute, de wijngaarden van Stellenbosch en natuurlijk de bruisende stad Kaapstad.
Maar de belangrijkste reden om Zuid-Afrika te bezoeken zijn natuurlijk de wilde dieren, en wat is er nou typischer Zuid-Afrika dan de Afrikaanse Big Five?Wij schreven dit artikel over de Big Five in Zuid-Afrika en beantwoorden de vragen of de Big Five in Zuid-Afrika te vinden is en welke natuurgebieden je moet bezoeken om de Big Five in Zuid-Afrika te vinden.
Naast heel veel nationale parken en andere beschermde natuurgebieden zijn er in Zuid-Afrika ook veel private game reserves. We hebben in dit artikel alleen gekeken naar de nationale parken en andere beschermde natuurgebieden, private game reserves zijn niet meegenomen, omdat de dieren hierin door de meest internationale instanties (zoals het IUCN) niet als wild gezien worden.
De luipaard (Panthera pardus), de leeuw (Panthera leo), de Afrikaanse buffel (Syncerus caffer), de zwarte neushoorn (Diceros bicornis) en de savanneolifant (Loxodonta africana) zijn de vijf dieren die officieel de Big Five in Zuid-Afrika vormen. En hieronder kom jij er dus achter of deze dieren in Zuid-Afrika te vinden zijn en vooral waar je moet zijn om ze te vinden.
De leeuw in Zuid-Afrika
De leeuw (Panthera leo) heeft eigenlijk weinig introductie nodig. De leeuw is één van de vijf grote katten, en het meest verwant aan de luipaard. De grootste leeuwen zijn te vinden in het zuiden van Afrika. Hier kunnen de mannetjes, die een flink stuk groter zijn dan de vrouwtjes, meer dan 2 meter lang worden en zo’n 225 kilogram wegen.
Katten zijn van nature solitaire dieren, maar leeuwen zijn hierop een uitzondering. Zij leven namelijk in groepen. Vaak gaat het om een aantal vrouwtjes, hun jongen en één of een paar dominante mannetjes. De structuur in de groep is niet heel complex en er is ook geen sprake van een duidelijke hiërarchie.
Ooit kwam de leeuw voor in het grootste gedeelte van Afrika en ver daarbuiten. Op dit moment is het leefgebied veel minder groot en versplinterd. Tussen de 23.000 en 39.000 leeuwen leven verdeeld over 27 Afrikaanse landen. Buiten Afrika is de leeuw alleen nog in India te vinden. De populatie wilde leeuwen in Zuid-Afrika wordt geschat op zo’n 3.000 dieren. Ongeveer de helft hiervan is te vinden in het immense Kruger Nationaal Park en de aangrenzende reservaten (Greater Kruger). Andere plekken waar de kans dat je leeuwen tegenkomt in Zuid-Afrika best groot is zijn in het Kgalagadi Transfrontier Park, Hluhluwe-Imfolozipark, Pilanesberg Nationaal Park, Addo Elephant Nationaal Park en Mapungubwe Transfrontier Park.
De luipaard in Zuid-Afrika
Dan verder met misschien wel het moeilijkste dier van de Afrikaanse Big Five in Zuid-Afrika, de luipaard (Panthera pardus). Waar in veel Afrikaanse landen juist de neushoorn het moeilijkst te vinden is, hangt het er in Zuid-Afrika om. Wat eigenlijk best opvallend is, want de luipaard komt als enige van de Afrikaanse Big Five in Zuid-Afrika nog redelijk wijdverspreid voor. Doordat het dier een sterk teruggetrokken leven leidt, is het niet erg makkelijk hem te vinden. Dit is ook de reden waarom de geschatte grootte van de populatie sterk uiteenloopt (2.800-11.600).
Over Zuid-Afrika verdeelt zijn er vier kerngebieden waar de luipaard te vinden is. Het noordoosten van het land, inclusief Kruger Nationaal Park, het binnenland van KwaZulu-Natal, de West- en Oostkaap en als laatste één in het noorden bij het Kgalagadi Transfortier Park. In al deze kerngebieden zijn een aantal beschermde natuurgebieden waar de kans dat je een luipaard vindt een stuk groter is. Het zijn vooral de al bekende eerder genoemde parken. Denk aan Addo Elephant Nationaal Park, Kgalagadi Transfortier Park, Kruger Nationaal Park, Pilanesberg Nationaal Park, iSimangaliso Wetland Park en Hluhluwe-Imfolozipark.
Je zult al met al geluk moeten hebben om een luipaard in het wild te spotten, iets wat eigenlijk geldt voor heel Afrika.
De olifant in Zuid-Afrika
Nummer drie van de Afrikaanse Big Five in Zuid-Afrika is de olifant, de savanneolifant (Loxodonta africana) om precies te zien. De olifant is het grootste dier van de Afrikaanse Big Five en kwam vroeger in grote delen van Afrika te zuiden van de Sahara voor. Door (illegale) jacht en verlies van leefgebied is de populatie savanneolifanten hard achteruit gegaan.
Dit was in Zuid-Afrika niet anders, maar na een dieptepunt zijn de olifanten inmiddels behoorlijk uit het dal gekropen. Zo’n 27.000 savanneolifaten zijn er in het wild in Zuid-Afrika te vinden. Je raad het niet, maar het overgrote gedeelte hiervan is te vinden in het Greater Kruger, meer dan 21.000 om precies te zijn. Andere plekken waar de kans groot is dat je een olifant tegen komt in het wild in Zuid-Afrika zijn iSimangaliso Wetland Park, Hluhluwe-Imfolozipark, Pilanesberg Nationaal Park, Mapungubwe Transfortier Park en natuurlijk het Addo Elephant Nationaal Park.
De kafferbuffel in Zuid-Afrika
De kafferbuffel (Syncerus caffer), ook wel Afrikaanse buffel genoemd, is een rundachtige die in grote delen van Afrika ten zuiden van de Sahara voorkomt. De kafferbuffel is opgedeeld in drie verschillende ondersoorten. Het ondersoort dat in Zuid-Afrika te vinden is is de Kaapse buffel. Dit is de grootste en meest wijdverspreide van de drie ondersoorten. De Kaapse buffel komt namelijk voor van Oost- tot Zuid-Afrika.
De Kaapse buffel wordt maximaal 870 kilogram zwaar en kan van kop tot kont wel 3.4 meter lang worden. De Kaapse buffel heeft de donkerste vacht van alle ondersoorten en is bijna zwart. Door hun grootte hebben volwassen kafferbuffels weinig natuurlijke vijanden, alleen troepen leeuwen en grote groepen hyena’s jagen op deze dieren.
Geschat wordt dat er in de vrije natuur in Zuid-Afrika zo’n 50.000 kafferbuffels leven. Ook bij kafferbuffels geldt dat het overgrote deel van de dieren, zo’n 37.000, te vinden is in het Greater Kruger. Dit is dan ook de plek waar je moet zijn wanneer je ze in het wild wilt zien. Andere beschermde gebieden met grotere aantallen kafferbuffels in Zuid-Afrika zijn Hluhluwe-Imfolozipark (3.500), Addo Elephant Nationaal Park (400), Great Fish River Nature Reserve (320), iSimangaliso Wetland Park (200) en Pilanesberg Nationaal Park (200).
De zwarte neushoorn in Zuid-Afrika
Last but not least is de zwarte neushoorn aan de beurt. In zo goed als alle andere landen, is de zwarte neushoorn vaak vervangen door de witte neushoorn als het gaat om de laatste plek op de Big Five. Dit komt omdat het met de zwarte neushoorn nog veel slechter gaat dan met de witte. In Zuid-Afrika is het gelukkig nog steeds goed mogelijk om de zwarte neushoorn in het wild te vinden (al wordt dit helaas wel steeds lastiger).
Over exacte aantallen van neushoorns worden geen uitspraken gedaan, alles om te voorkomen dat de stropers nog meer kennis hebben. In Zuid-Afrika zijn er nog een aantal beschermde gebieden waar het mogelijk is om de zwarte neushoorn in het wild te zien. Dit zijn de al eerder genoemde Greater Kruger, Pilanesberg, Hluhluwe-Imfolozipark, iSimangaliso Wetland Park en Addo Elephant Park Nationaal Park. Een park wat je nog niet eerder voorbij hebt zien komen, het Mountain Zebra Nationaal Park, blijkt niet alleen een veilige haven voor de bergzebra, maar ook de zwarte neushoorn doet het hier goed.
Natuurgebieden met de volledige Big Five in Zuid-Afrika
Als je het hele artikel hebt gelezen, voel je het al een beetje aankomen. Zuid-Afrika heeft het geluk om te beschikken over meerdere Big Five natuurgebieden. Zo vind je de volledige Big Five in Zuid-Afrika in het Kruger Nationaal Park, Addo Elephant Nationaal park, Hluhluwe-Imfolozipark en in Pilanesberg Nationaal Park.
Naar ons idee is het Greater Kruger de beste plek wanneer je de Afrikaanse Big Five in Zuid-Afrika wilt zien. Hoewel we veel geluk hadden is het ons gelukt om de gehele Big Five daar in één ochtend te zien. In de vele weken dat wij in en rond het park verbleven hebben wij alle leden van de Afrikaanse Big Five veelvuldig voorbij zien komen. Daarnaast is het park zo immens groot, dat er altijd wel weer wat nieuws te ontdekken is.
