De Orkney-eilanden
De Orkney-eilanden, ook wel Orkaden genoemd, is een archipel die onderdeel is van Schotland. De Archipel ligt ten noorden van het Schotse vasteland op zo’n 16 kilometer daarvan. De Orkney-eilanden bestaan uit zo’n 70 eilanden, waarvan er 20 bewoond zijn. Het grootste eiland wordt Mainland genoemd en daarop wonen veruit de meeste van de 22.500 duizend inwoners. Je vindt op dit eiland ook Kirkwall, de bestuurlijke hoofdstad van de eilandengroep. Daarnaast is het enige andere dorp met meer dan 1.000 inwoners, Stromness, ook op de dit eiland te vinden.
De vruchtbare grond op de eilanden in combinatie met het milde klimaat maken dat de landbouw veruit de belangrijkste bijdrage levert aan de lokale economie. Dit is waarschijnlijk ook de reden waarom de Orkney-eilanden al minimaal 8500 jaar bewoond worden. De eilanden liggen dan ook bezaaid met schatten, opgravingen en ruïnes uit het verleden, wat één van de belangrijkste redenen is voor toeristen om deze archipel te bezoeken. Naast dat de Orkney-eilanden historisch van onschatbare waarde zijn, zorgen ook de prachtige natuur, schitterende landschappen en vriendelijke bewoners ervoor dat jaarlijks meer dan 400.000 toeristen de eilanden bezoeken.
Bekende attracties op de 990km2 grootte archipel zijn onder andere The Old Man of Hoy, de St. Magnus kathedraal, UNESCO werelderfgoed Heart of Neolithic Orkney (met onder andere Skara Brae, Stones of Stennes, Ring of Brodgar en Maeshowe, allemaal daterend uit de nieuwe steentijd), de Highland park distilleerderij, Brough of Birsay, maar ook de prachtige kusten, het authentieke handwerk en de zeevogelkolonies zijn het bezoek meer dan waard.
Kirkwall
Kirkwall is de bestuurlijke hoofdstad van de Orkney-eilanden en ligt op het Mainland. In de stad woont zo’n 75% van alle inwoners van de archipel. Naast de meeste inwoners vind je in Kirkwall ook veruit de meeste accommodaties, restaurants, barretjes en winkels. Vooral de vele souvenirswinkels, met veel handgemaakte producten, zijn een must visit. Doordat Kirkwall nog geen 20.000 inwoners heeft, voelt het heel knus aan. Ondanks dat het zo klein is, staat het vol met historische bezienswaardigheden. Wat te denken van de St. Magnus Kathedraal, Bishop’s & Earl’s palace, Scapa Flow en het Orkney Museum. Andere plekken die je kunt bezoeken in het dorp zijn het Wireless museum en de Highland park Distilleerderij.
Wildlife op de Orkney-eilanden
Naast dat de Orkney-eilanden met sommige van de best bewaarde opgravingen van Europa bekend staat om de historische pracht, is ook de natuur op de eilanden van grote schoonheid. Om deze pracht te beschermen is zo’n 30% van het landoppervlakte beschermd gebied, met onder andere 13 RSPB nature reserves.
De archipel doet het vooral goed als vogelparadijs. Net als op de Shetlandeilanden draait het hier in het voorjaar voornamelijk om de duizenden zeevogels die komen broeden op de steile kliffen. Zo vind je hier de noordse stern, de noordse stormvogel, de zeekoet, de zwarte zeekoet, de alk, de drieteenmeeuw, de Jan-van-gent en de Atlantische papegaaiduiker. Ook broedt zo’n 15% van alle grote jagers op de Orkney-eilanden, net als de kleine jager. Ook veel van de heidevogels zijn te vergelijken met die op de Shetlandeilanden, zoals de schoolekster, tureluur, kieviet, wulp en de roodkeelduiker die zich in de vele kleine meertjes ophoudt.
Eén verschil ten opzichte van de Shetlandeilanden zijn de vele roofvogels op de Orkney-eilanden leven. Zo vind je hier 20% van alle Britse blauwe kiekendieven, leven hier velduilen en smelleken en op Hoy is het zelfs mogelijk om de zeearend, de grootste roofvogel van Noord-Europa, te spotten. Tijdens de vogeltrek is de archipel een belangrijke rustplek voor vogels, waardoor er dan nog veel meer vogels te spotten zijn. Soms zit er dan ook een nog een interessante dwaalgast tussen.
Net als dat het qua vogels vrij vergelijkbaar is met de Shetlandeilanden, is dat qua zeezoogdieren niet anders. In de wateren rond het eiland leven twee soorten zeehonden, de grijze en de gewone. Ook leven er bijna 20 verschillende walvisachtigen in de Atlantische oceaan en baaien van de archipel. De meest gespotte walvisachtigen zijn de bruinvis, de griend, de dwergvinvis en de orka. Zo’n 90% van alle orka waarnemingen binnen het Verenigd Konikrijk komen van Orkney en Shetland. Naast deze grote zeezoogdieren leeft ook één van de grootste vissen in de wateren rond Orkney, namelijk de reuzenhaai die hier in het voorjaar en de zomer te vinden is.
Ook de otter is een relatief vaak geziene gast, samen met Shetland is Orkney misschien wel de beste plek om otters te vinden in heel Europa. Op deze eilanden lijkt de otter een minder teruggetrokken leven te leiden, waardoor een ontmoeting heel goed mogelijk is. Een bijzonder zoogdier op de Orkney-eilanden is de Orkney veldmuis. Deze ondersoort van de veldmuis is bijzonder, omdat de veldmuis überhaupt nergens op de Britse eilanden voorkomt. Gedacht wordt dat de veldmuis minimaal 4.500 jaar geleden door mensen is meegenomen naar de eilanden. Doordat deze veldmuizen hier te vinden zijn, zijn er ook veel meer roofvogels die op ze jagen.
Sinds 2010 leven er ook hermelijnen op het eiland. Hoe deze er gekomen zijn is nog onbekend, maar wat wel bekend is, is dat deze dieren slecht nieuws betekenen voor de vele vogels en veldmuizen op het eiland. Met man en macht proberen ze de hermelijn dan ook weer van de archipel te krijgen. Mocht je er één zien tijdens je reis naar de Orkney-eilanden, meldt dit dan!
Wildlife hotspots op de Orkney-eilanden zijn onder andere het eiland Hoy, Marwick Head, Brough of Birsay, Castle o’Burrian, the Loons and Loch of Banks nature reserve en Noup Head.
Praktische informatie
De Orkney-eilanden liggen dus iets te noorden van het “vasteland van Schotland” om er te komen heb je twee opties. Of je kiest ervoor om de veerboot te nemen. De veerboot van North Link Ferries vertrekt van Scrabster en brengt je in ongeveer 1,5 uur naar Stromness, Mainland. Vanaf Kirkwall is het mogelijk om verder te reizen met de boot naar Lerwick op de Shetlandeilanden (vanaf Lerwick naar Kirkwall is ook mogelijk) deze tocht duurt ongeveer 7 uur.
Het is ook mogelijk om naar Orkney te vliegen. Voordelen aan de boot zijn dat deze goedkoper is, je jouw eigen auto mee kunt nemen en dat het veel minder belastend is voor het milieu. Met het vliegtuig heb je dan weer een uitzicht wat je voor altijd bij zal blijven.
Qua accommodaties is er behoorlijk wat keuze op de Orkney-eilanden, toch is het aan te raden om (zeker tijdens de maanden mei tot en met augustus) ver van tevoren te boeken. De hotels zitten namelijk snel vol. Mocht je minimaal 5 dagen op de archipel blijven, dan raden wij aan om niet alleen op het Mainland te overnachten maar ook op minimaal één ander eiland.
In Kirkwall zijn een aantal grote supermarkten te vinden en is het mogelijk om geld te pinnen. Houdt er rekening mee dat dat niet niet voor overal op de Orkney-eilanden geldt. Zeker als je besluit om andere eilanden te bezoeken kan het handig zijn om in Kirkwall je boodschappen te doen, zodat je niet overgeleverd bent aan kleine “community shops”.
Beste reistijd voor de Orkney-eilanden
De beste reistijd voor de Orkney-eilanden zijn de maanden mei tot en met juli. Het weer is dan overal het algemeen het mooist en de zeevogels zijn massaal bij de kliffen te vinden. In deze maanden regent het ongeveer de helft van alle dagen en komt de gemiddelde maximale temperatuur niet veel hoger dan 15 graden. In deze periode is er ook gemiddeld de meeste zonneschijn.
Voordeel van het weer op Orkney is dat het vaak niet een hele dag grijs is. Bijna elke dag schijnt de zon wel even en regent het ook. Laat je niet tegen houden door het weer, de eilanden en hun historische en natuurlijke pracht zijn het namelijk meer dan waard!
