Alles over apen in Suriname
De Surinaamse natuur kent een ongekende biodiversiteit en de jungles van het land wemelen van de wilde dieren. Meer dan 200 verschillende zoogdieren leven in de natuur in Suriname. Aangezien de Surinaamse natuur bijna volledig uit regenwoud bestaat verwacht je dat er veel verschillende soorten apen in Suriname te vinden zijn. Apen zijn uiterst populair en iedereen die naar Suriname afreist wil één of meerdere apen in het wild zien. Dit is gelukkig goed mogelijk, want er leven acht verschillende soorten apen in Suriname. Uiteraard zijn ze niet allemaal even makkelijk te vinden, maar de kans dat je na een reis door Suriname naar huis gaat zonder apen gespot te hebben is zeer klein.
Ben jij benieuwd welke apen in Suriname in het wild te vinden zijn en vooral waar deze apen dan goed te vinden zijn? Lees dan snel dit artikel met daarin alles over apen in Suriname. Om zo’n compleet mogelijk beeld te geven hebben wij gebruik gemaakt van websites zoals Inaturalist en Observation.org. Hierbij moet wel gezegd worden, dat als sommige apen veel op bepaalde plekken gevonden worden, dit kan komen doordat daar veel van deze apen leven, maar ook doordat er meer toeristen heengaan en dus de kans dat ze gezien worden veel groter is.
Kapucijnapen in Suriname
Kapucijnapen zijn apen die in grote delen van Midden-Amerika en Zuid-Amerika te vinden zijn. In totaal worden er 22 soorten erkend, onderverdeeld in twee families. De dieren zijn heel erg bekend, omdat ze (voornamelijk) vroeger vaak in films gebruikt werden. Zoals Marcel van Ross in Friends. In Suriname zijn twee verschillende soorten kapucijnapen te vinden, uit allebei de families één. Het gaat om de veelvoorkomende bruine kapucijnaap en de veel zeldzamere treurkapucijnaap.
De bruine kapucijnaap in Suriname
De bruine kapucijnaap (Sapajus apella) is misschien wel de meest voorkomende van alle apen in Suriname. Mede daardoor heeft het dier de status niet bedreigd. De bruine kapucijnaap heeft zich goed aangepast aan verschillende leefgebieden waardoor deze in bijna heel Suriname te vinden is. Wanneer je garantie wilt dat je de bruine kapucijnaap in Suriname in het wild ziet, kan je het beste afreizen naar het Peperpot Nature Park, maar ook in het Brokopondo district is de kans zeer aanwezig dat je deze nieuwsgierige apen in het wild zult zien. Naast in Suriname, komt de bruine kapucijnaap ook voor in het grootste gedeelte van de andere Guyana’s, Brazilië, Colombia, Ecuador en zelfs in Peru.
De bruine kapucijnaap oogt een stuk grover dan de andere kapucijnapen en heeft ook een dikkere vacht. Van kop tot kont bereiken ze een lengte van ruim 30 tot bijna 60 centimer, en de staart is vergelijkbaar in lengte. De vacht is vaak bruingrijs op de rug, wat lichter bruin op de buik, zwarte poten, armen en staart en een zwarte tekening op het gezicht. Ze wegen niet meer dan 5 kilogram en net zoals bij veel van de apen in Suriname zijn de mannetjes een stuk groter en ook de baas.
De treurkapucijnaap in Suriname
De tweede kapucijnaap in Suriname is de treurkapucijnaap (Cebus olivaceus). De treurkapucijnaap leeft net als de bruine kapucijnaap voornamelijk van vruchten en ongewervelde en leeft in groepen van 5-30 dieren. Ze zijn met hun 3 kilogram een stuk kleiner en lichter dan de bruine kapucijnaap. Hun vacht is lichtbruin/geelbruin en op hun kop hebben ze een kenmerkende zwarte driehoek waardoor ze er wat verdrietig uitzien, vandaar dus ook de naam.
Over de verspreiding van deze aap is de wetenschap niet eenduidig, wat komt doordat de de taxomische indeling van de kapucijnapen regelmatig veranderd. Bekend is wel dat het dier in Suriname voorkomt, maar als we de observatie’s mogen geloven worden ze niet vaak gespot. Eigenlijk zijn alle online observatie’s op een plek gedaan, het Brownsberg Natuurpark.
De roodhandtamarin in Suriname
De roodhandtamarin (saguinus midas) is de kleinste van de acht apen in Suriname. De roodhandtamarin wordt namelijk niet groter dan 28 centimeter exclusief staart (maximaal 44 centimer inclusief staart). Daarbij wegen ze niet meer dan 550 gram wat voor apen zeer klein is. De vacht van de roodhandtamarin is voornamelijk donkerbruin tot zwart en het gezicht en de oren zijn kaal. Ze hebben hun naam te denken aan de gouden/oranje haar op de voeten en handen, waaraan ze heel makkelijk te herkennen zijn.
De roodhandtamarin leeft meestal in groepen van 4-15 dieren, waarvan opmerkelijk genoeg slechts één vrouwtje voortplant. En om het nog opmerkelijker te maken, zorgt de vader voor het jong in plaats van de moeder. Alleen tijdens het zogen is het jong bij de moeder te vinden.
De roodhandtamarin is door het IUCN als niet bedreigd geclassificeerd en komt in het hele land voor, dit geld ook voor het grootste gedeelte van de andere Guyana’s en het aangrenzende gedeelte van Brazilië. De apen zijn helaas niet altijd even makkelijk te vinden, wat vooral te maken heeft met hoe klein ze zijn en het feit dat ze vaak hoog in de boom te vinden zijn. Let vooral op piepen geluiden vanuit de boom, dit kan ze verraden. In Suriname heb je de beste kans om de roodhandtamarin te vinden in het noordelijke savannegebied en dan vooral rond het Brokopondomeer, met Brownsberg Natuurpark als beste plek.
De Guyanabrulaap in Suriname
Van de kleinste aap in Suriname gaan we gelijk verder naar een van de grootste van alle apen in Suriname, de Guyanabrulaap (Alouatta macconnelli). De Guyanabrulaap is een machtige aap, die één van de luidruchtigste zoogdieren op de planeet is. De dieren worden zonder staart maximaal 60 centimeter en kunnen tot wel 7 kilogram wegen, waarbij de mannetjes over het algemeen zwaarder en groter zijn dan de vrouwtjes. De lengte van de start van deze brulaap is langer dan de lengte van de kop tot kont. De Guyanabrulaap heeft een oranjevacht, die naar mate het dier ouder wordt vaak wat donkerder wordt.
Bij brulapen geldt eigenlijk altijd dat je ze eerst hoort voordat je ze ziet, want hun gebrul is tot vijf kilometer verder te horen. Ze gebruiken dit vooral om te communiceren met andere groepen, want doordat de Guyanabrulaap in kleine groepen van maximaal acht apen leeft, zijn er veel concurerende groepen in de buurt. Hoewel ze net als alle apen omnivoor zijn, eten ze voornamelijk bladeren en daarnaast vruchten, bloemen en knoppen.
De Guyanabrulaap is geclassificieerd als niet bedreigd en is te vinden in de Guyana’s, het aangrenzende gedeelte van Venezuela en Brazilië en ook op Trinidad. Ze zijn te vinden in heel veel verschillende leefgebieden, zoals savannebos en laaglandregenwoud, maar ook in swampbos en galerijbos. Doordat ze in zo’n variatie aan leefgebieden voorkomen kun je zo ook eigenlijk in heel Suriname wel verder, waarbij Brownsberg Natuurpark wel de plek is waar ze veruit het meest gezien worden.
Saki's in Suriname
21 verschillende saki’s komen er in het wild voor in de regenwouden van Zuid-Amerika. Van deze 21 soorten leven er twee in Suriname. De Witgezichtsaki en de roodrugsaki. Al is er wel wat onenigheid over de indeling van deze apen, dus wie weet zijn het er ooit zelfs drie.
De witgezichtsaki in Suriname
De witgezichtsaki (Pithecia pithecia) is de meest voorkomende van de twee saki’s in Suriname. Deze aap, waarbij het verschil tussen de mannen en vrouwen behoorlijk groot is, is geclassificeerd als niet bedreigd en komt voor in de landen Brazilië, de Guyana’s en een deel van Venezuela. In Suriname worden ze voornamelijk rond het Brokopondomeer gespot, met als beste plek (hoe kan het ook anders) het Brownsberg Natuurpark.
Mannetjes hebben een wat lange, dikke zwarte vacht, met een wit gezicht en zwarte neus. De vrouwtjes, die ook wat kleiner zijn, zijn volledig zwart met hier en daar een wat lichter plukje. Het verschil is zo duidelijk zichtbaar, dat je eigenlijk de mist niet in kunt gaan.
De roodrugsaki in Suriname
De roodrugsaki (Chiropotes sagulatus) is de andere van de twee saki’s en heeft net zo’n opvallend uiterlijk. Het zijn vrij grote apen, maximaal 7.1 kilogram, met een dikke rode vacht. Daarnaast hebben de mannetjes een hele herkenbare baard, en twee “staartjes” op hun hoofd.
Roodrugsaki’s eten voornamelijk fruit en zijn te vinden in dezelfde landen als de witgezichtsaki. Hun verspreidingsgebied is echter wel wat kleiner, want ze komen niet voor in de kustgebieden. In Suriname geldt dat ze eigenlijk vooral gespot worden op en rond de Brownsberg.
Het grijsgroen doodshoofdaapje in Suriname
Misschien wel het bekendste aapje van Suriname is het grijsgroen doodshoofdaapje (Saimiri sciureus). Doodshoofdaapjes zijn eigenlijk in elke dierentuin wel te vinden en natuurlijk had Pippi Langkous ook een doodshoofdaapje als huisdier. De laatste jaren is het gewone doodshoofdaapje opgedeeld in een heel aantal verschillende soorten, waarvan het grijsgroen doodshoofdaapje dus in Suriname te vinden is.
Het grijsgroen doodshoofdaapje wordt maximaal 37 centimeter en heeft vaak een staart die nog langer is dan zijn lijf. De mannetjes wegen maximaal 1.4 kilogram en daarmee zijn ze iets groter dan de vrouwtjes (max 1.2 kg). Het grijsgroen doodshoofdaapje ziet er zeer herkenbaar uit, vooral het gezicht herken je gelijk. De dieren hebben een roze gezicht, met zwarte neus en een olijfgroene kroon. De rest van het lijf kan qua kleur variëren van grijs tot olijfgroen tot oranje. De buik is altijd wit en de punt van de staart juist altijd zwart.
Het grijsgroen doodshoofdaapje heeft de status niet bedreigd en komt voornamelijk voor in de Guyana’s en een deel van het zuiden van Venezuela en het noorden van Brazilië. In Suriname kunnen ze zo goed als overal gevonden worden, maar wanneer je garantie wilt kan je het beste naar het Peperpot Natuurpark gaan. Hier zijn ze bijna altijd wel te vinden en doordat ze zich vaak ophouden met kapucijnaapjes, krijg je er twee voor de prijs van één.
De bosduivel in Suriname
De laatste aap op de lijst met apen in Suriname is er één met veel namen. Lokaal staat hij bekend als de kwatta, in het Nederlands wordt deze aap voornamelijk bosduivel, maar ook wel zwarte slingeraap genoemd. De bosduivel is de grootste van alle apen in Suriname en kan bijna 10 kilogram zwaar worden en is gemiddeld 55 centimeter lang met een nog langere staart. Niet alleen de staart is lang, ook de armen en benen zijn heel erg lang, vandaar de naam spidermonkey in het Engels. De slingerapen hebben lange zwarte haren en een roze gezicht.
Bosduivels zijn behoorlijk kieskeurig wat betreft hun leefgebied, wat waarschijnlijk één van de redenen is waarom dit de enige aap met de status kwetsbaar is in Suriname. Ze leven alleen in ongerept primair regenwoud en dan ook nog eens vaak heel erg hoog in de bomen. Hun verspreiding is sterk te vergelijken met de andere apen in dit gedeelte van Zuid-Amerika. In Suriname kan je ze alleen in de kustgebieden niet vinden. Goede plekken om deze apen te zoeken zijn het Brownsberg Natuurpark, maar ook het Centraal Suriname Natuurreservaat!
Dit was onze lijst met alle acht de apen in Suriname. Wanneer je goed gelezen hebt, zal je gezien hebben dat er twee plekken heel erg goed zijn om apen te spotten in Suriname. Zo komen alle acht de apen voor in het Brownsberg Natuurpark, tijdens een dagtrip Brownsberg zagen wij drie verschillende apen waaronder de bosduivel. Wanneer je niet persé een bepaalde soort wilt zien, maar gewoon apen wilt zien, dan moet je naar het Peperpot Natuurpark, want de kans dat je daar apen zit is reusachtig.
