De Atlantische papegaaiduiker
De Atlantische papegaaiduiker (Fratercula artica), vaak gewoon papegaaiduiker genoemd, is een uitbundig gekleurde charismatische zeevogel uit de familie van de alken. Het is de enige van drie papegaaiduikersoorten die voorkomt in de Atlantische oceaan. Hoewel de totale populatie geschat wordt op zo’n 11 miljoen, heeft de Atlantische papegaaiduiker de status kwetsbaar. Dit komt omdat de populatie door onder andere overbevissing, vervuiling en geïntroduceerde roofdieren in rap tempo kleiner wordt.
Voor veel vogel- en natuurliefhebbers is het spotten en fotograferen van de Atlantische papegaaiduiker een droom. Om jullie te helpen met het vinden van deze prachtige vogel, hebben wij uitgezocht hoe het dier leeft en vooral welke plekken je absoluut moet bezoeken om de Atlantische papegaaiduiker te spotten.
Hoe ziet de Atlantische papegaaiduiker eruit?
De Atlantische papegaaiduiker is een stevig gebouwde vogel van ongeveer 30 centimeter. De spanwijdte ligt tussen de 47 en 63 centimeter. Het verenkleed van de papegaaiduiker is zwart met een witte buik en witte wangen. Het meest opvallend aan de papegaaiduiker zijn zijn grote, oranje poten met zwemvliezen, de oranjerode en zwarte snavel en de oranje versiering rond het oog. Hiermee krijgt de papegaaiduiker een prachtig uiterlijk en begrijp je ook gelijk waarom dit dier ooit papegaaiduiker genoemd werd.
Ze mooi als net omschreven zijn ze echter niet hele jaar. De versiersels hebben ze namelijk alleen in het voorjaar en de zomer. Naarmate het broedseizoen loopt, gaat langzaam de glans van het verenkleed af en laten de versiersels los. In de winter zien ze er dus ook een heel stuk minder leuk uit dan tijdens het broedseizoen. Tijdens de rui, die zo’n twee maanden duurt en vaak plaats vindt tijdens de eerste maanden van het jaar, kunnen ze niet vliegen. Maar gelukkig zien ze er na de rui weer als nieuw uit.
Hoe leeft de Atlantische papegaaiduiker?
De Atlantische papegaaiduiker is een pelagische vogel, wat inhoudt dat de papegaaiduiker op de open zee leeft en je hem dus grote delen van het jaar niet of nauwelijks zult zien. Alleen tijdens het broedseizoen vanaf april tot en met september (afhankelijk van de locatie) komen de vogels in vaak grote koloniën samen om te broeden. De Atlantische papegaaiduiker is monogaam, al wordt gedacht dat dit meer komt door het hol, dan door de partner. Papegaaiduikers komen namelijk elk jaar terug naar hetzelfde hol. Omdat de partner dit dus ook doet, paren ze met dezelfde partner.
De Atlantische papegaaiduikers broeden in holen op grassige hellingen boven de kliffen. Ze graven hun hol zelf, of pikken deze van konijnen. Papegaaiduikers leggen slechts één wit ei, wat gebeurt vanaf april. Na 39-45 dagen broeden komt het ei uit en dan duurt het nog zo’n anderhalve maand voordat het jong uitvliegt. Zodra het jong uitgevlogen is, komt hij vaak niet meer terug en blijft voor een jaar of 2-3 op zee. Ze zijn namelijk pas met een jaar of 4-5 geslachtsrijp.
Papegaaiduikers zijn over het algemeen actief in de vroege ochtend en tijdens de avondschemer. Ze komen dan in grote getalen naar hun hol om hun jong te voeren. Vaak hebben ze dan hun bek helemaal vol met vis. Jagen doen de vogels alleen, maar voordat ze terug vliegen naar hun kolonie verzamelen ze eerst in kleine groepen. Tegelijk vliegen ze dan richting hun hol om roofvogels en visdieven te ontlopen.
Waar leeft de Atlantische papegaaiduiker?
De Atlantische papegaaiduiker leeft, zoals zijn naam al doet vermoeden, in de Atlantische oceaan. De papegaaiduiker komt alleen voor in het noordelijke deel van de oceaan. In de winter kunnen ze zo zuidelijk gevonden worden als Spanje en zelfs in het eerste deel van de Middellandse zee. Door dit grote verspreidingsgebied en de solitaire levenswijze van deze vogels in de winter, worden ze dan zelden gespot. Elke papegaaiduiker heeft ongeveer 1km2 ter beschikking.
In de zomer komen de papegaaiduikers dus aan wal, en dan met name op eilanden met hoge kliffen. Ze komen ook op het vastenland voor, maar wegens het ontbreken van landroofdieren, hebben de eilanden de voorkeur. Er zijn ongeveer 11 miljoen Atlantische papegaaiduikers, waarvan er zo’n 10 miljoen in Europa leven. Hiervan leeft dan weer zo’n 60% op IJsland, andere plekken waar ze voor komen zijn in het Verenigd Konikrijk, Ierland, de Faeröer eilanden, Noorwegen, het noordoosten van de Verenigde Staten, de oostkust van Canada, Groenland, Rusland en het noorden van Frankrijk.
De Atlantische papegaaiduiker in IJsland
Zoals eerder gezegd broedt zo’n 60% van de papegaaiduikers in Europa in IJsland. Niet gek ook dus, dat als je ze wilt zien een reis naar IJsland heel verstandig is. De grootste kolonie ter wereld van deze vogel is te vinden op de Westman Islands (Vestmannaeyjar), een eilanden groep bij de zuidwestkust van IJsland. Het gaat hier om een kolonie van zo’n 1,1 miljoen papegaaiduikers. Een niet voor te stellen hoeveelheid. Je kunt ze hier dus ook echt niet missen.
Een andere goede plek om papegaaiduikers te spotten in IJsland is het eiland Lundey, wat letterlijk vertaald papegaaiduikerseiland betekent. Op dit kleine eiland dat nog geen 7 kilometer van het centrum van Reykjavik ligt, broeden jaarlijkse zo’n 200.000 papegaaiduikers. Het is niet mogelijk om het eiland op te gaan, maar er worden boottours aangeboden, waarbij je er heel veel ziet zwemmen en vliegen.
De Atlantische papegaaiduiker in Schotland
Een andere goede optie, die wat dichterbij ligt dan IJsland, om papegaaiduikers te spotten is Schotland. De beste plekken om ze hier te spotten zijn de prachtige Shetlandeilanden, de Orkney eilanden, St. Kilda, en een aantal eilandjes niet al te ver vanaf Edinburgh zoals Fidra, Craigleith en Isle of May.
De Shetlandeilanden zijn een behoorlijk eind reizen, maar als je daar aankomt weet je gelijk dat het de hele reis waard was. De beste plekken om de papegaaiduiker te spotten op de Shetlandeilanden zijn Sumburghead op het mainland, Noss national nature reserve op het eiland Noss en het allerbeste is Hermaness national nature reserve op het eiland Unst aan het eind van de wereld. Waar je soms op enkele meters van een papegaaiduiker komt.
Op de Orkneyeilanden kan je papegaaiduikers vinden bij de Brough of Birsay, welke alleen met eb te bereiken is, of op het eiland Westray bij Castle o’Burrian and on the isle Hoy. St Kilda is een waar vogelaarsparadijs (net als de vorige archipels trouwens) en is te bezoeken als dagtrip, of je kunt er kamperen met weinig faciliteiten en slechts zes bezoekers. De eilanden in de buurt van Edinburgh zijn misschien wel de makkelijkste manier om de Atlantische papegaaiduikers te vinden en ideaal om te combineren met deze geweldige stad.
De Atlantische papegaaiduiker in Canada
Mocht je de papegaaiduikers aan de andere kant van de oceaan gaan zoeken, dan kan je het beste naar Canada. In Canada moet je zijn in de provincie Newfoundland. Hier langs de kusten zijn ze het meeste te vinden. In het Witless Bay Ecological Reserve broeden er zelfs ruim 500.000. Dit is de grootste kolonie van Noord-Amerika. Goede kans dus dat je ze hier zult vinden.
De Atlantische papegaaiduiker op de Faeroër eilanden
Ook op de Faeroër eilanden leeft een grote hoeveelheid Atlantische papegaaiduikers, de totale populatie hier wordt geschat op 1.000.000 vogels. De vogels zijn dan ook op een behoorlijk aantal plekken de vinden. De bekendste plek is het eiland Mykines, waar de grootste populatie woont. Andere plekken waar je ze kunt vinden zijn onder andere Nolsoy, Kalsoy en Gjógv.
Ook in de andere landen zijn goede plekken om papegaaiduikers te spotten, zo heb je goede kansen op het eiland Runde in Noorwegen, de Farne eilanden iets ten noorden van Newcastle en de Skellig eilanden in Ierland.
Heb jij wel eens papegaaiduikers gespot en waar was dat dan? Laat het vooral weten in de reacties.
