De 5 grootste antilopen van Afrika
Antilopen zijn een grote groep evenhoevigen die voorkomen in Afrika en Azië. Alle antilopen vallen onder de familie van de holhoornigen (Bovidae), maar niet alle dieren die onder de holhoorningen vallen zijn antilopen. Onder de holhoornigen vallen namelijk ook de runderen, geiten en schapen. Simpel gezegd is elke holhoornige die geen rund, geit of schaap is een antilope.
Antilopen leven dus alleen in Afrika en Azië, en zijn voornamelijk in Afrika sterk vertegenwoordigd. Maar liefst 72 (van de 91) verschillende soorten zijn te vinden op de Afrikaanse savanne, steppen, regenwouden en woestijnen. Binnen de groep van antilopen is zeer veel variatie, wat alleen al naar voren komt als we kijken naar de grootte. De grootste antilopen van Afrika, kunnen meer dan 1.000 kilogram wegen, terwijl de kleinste niet meer dan een paar kilogram weegt.
Wat alle antilopen gemeen hebben is dat het allemaal elegante dieren zijn met lange slanken potten. Ook hebben alle dieren hoorns, die ze hun hele leven dragen. Mannelijke dieren hebben altijd hoorns, terwijl het bij de vrouwtjes afhankelijk is om welke antilope het gaat. Zo hebben vrouwelijke grote koedoes en impala’s geen hoorns, terwijl blauwe gnoes en elandantilopen deze wel hebben. Alle antilopen zijn herbivoor, dus eten ze allemaal alleen plantaardig materiaal.
Wij hebben de top 5 van de grootste antilopen van Afrika uitgezocht en hieronder voor jullie op een rijtje gezet!
De reuzenelandantilope
We beginnen onze lijst met de vijf grootste antilopen van Afrika uiteraard met de grootste van allemaal, de reuzenelandantilope (Taurotragus derbianus). Met zo’n 1.000 tot 1.200 kg zijn de mannelijke reuzenelandantilopen de grootste antilope ter wereld en dus ook de grootste antilopen van Afrika. De dieren bereiken een lengte van 2,2 tot 2,9 m en hebben kenmerkende spiraalvormige hoorns. Vrouwelijke dieren zijn met maximaal 600 kilogram beduidend kleiner, daarnaast hebben de vrouwelijke dieren ook veel kleinere hoorns. De dieren hebben een roodbruine vacht en hebben dunne verticale witte strepen.
Van de reuzenelandantilope zijn er twee ondersoorten, de westelijke en de oostelijke reuzenelandantilope. Als diersoort wordt de reuzenelandantilope als kwetsbaar aangemerkt met een populatie van maximaal 10.000 wilde dieren.
De dieren leven in slechts een handjevol Afrikaanse landen waaronder Kameroen, de Centraal Afrikaanse Republiek, Tsjaad, Guinea, Mali, Senegal en Zuid-Soedan. De oostelijke reuzenelandantilope wordt dus vooral in het oostelijke gebied gevonden en er zijn meerdere parken in het gebied waar je deze kan vinden. Helaas liggen veel van deze parken in voor ons onveilig gebied, waardoor het zoeken van deze prachtige dieren lastig wordt. Van de maximaal 15.000 (maar waarschijnlijk veel minder oostelijke reuzenelandantilopen) leeft zeker 70% in de Centraal Afrikaanse Republiek.
De westelijke reuzenelandantilope is eigenlijk alleen nog in Senegal en heel misschien in Mali en Guinea te vinden. Ondanks inspanningen van Senegal om te zorgen dat de populatie stijgt, daalt deze helaas nog. Slechts zo’n 150 dieren zijn nog in het wild te vinden en deze zijn eigenlijk allemaal te vinden in één nationaal park in Senegal, namelijk het Niokolo-Koba nationaal park. Daarnaast zijn er nog twee kleinere populaties in de private game reserves Fathala en Bandia te vinden. Hoewel deze dieren niet in vrijheid leven, zijn de ruim 50 dieren zeer belangrijk voor de overleving van de soort.
De elandantilope
De op één na grootste antilope van Afrika is de elandantilope (Taurotragus oryx) , het iets kleinere neefje van de reuzenelandantilope. Gelukkig voor dit dier, maar ook voor degene die de elandantilope willen spotten, zijn er nog zo’n 136.000 elandantilopen in het wild te vinden. Hierdoor heeft de elandantilope de status niet bedreigd met uitsterven. Zo’n 50% van deze dieren leeft in beschermd gebied en nog eens 30% op privégrond, dit komt voornamelijk doordat deze dieren buiten beschermde gebieden veel bejaagd worden.
De dieren komen voor in grote delen van Oost-Afrika tot aan het zuiden van Afrika. Landen met stabiele of zelfs groeiende populaties zijn Botswana, Kenia, Malawi, Namibië, Tanzania, Zambia, Zimbabwe en Zuid-Afrika. Doordat de dieren voornamelijk in beschermde gebieden voorkomen, is dat kans dat je ze tijdens een safari tegenkomt best groot. Nationale parken waar je ze kunt vinden zijn onder andere Nyere nationaal park, Serengeti nationaal park, Etosha nationaal park, North Luangwa nationaal park, Nyika nationaal park en Kgalagadi Transfrontier Park.
De elandantilope lijkt veel op de reuzenelandantilope, grootste verschillen zijn het gewicht, met maximaal 1.000 is de elandantilope iets kleiner. Daarnaast is de vacht van de elandantilope valer dan die van de reuzenelandantilope. Daarnaast verliest één van de drie ondersoorten van de elandantilope zijn strepen en heeft de reuzenelandantilope een zwart kossem.
De bongo
De eerste twee antilopen van deze lijst waren makkelijk te plaatsen in de top vijf van de grootste antilopen in Afrika. Daarna wordt het iets ingewikkelder, omdat veel grote antilopen redelijk in dezelfde gewichtsklassen vallen. Maar uiteindelijk komt op nummer 3 van de grootste antilopen van Afrika de bongo (Tragelaphus eurycerus).
De bongo is een grote oranjebruine antilope met dunne witte verticale strepen over het lijf. Bij bongo’s hebben zowel de mannetjes als de vrouwtjes hoorns. De hoorns zijn iets gekruld. De mannetjes zijn een stuk groter dan de vrouwtjes en worden maximaal 400 kilogram.
De bongo is een echte regenwoud bewoner en leeft dan ook in de regenwouden van Centraal- en West-Afrika. Van de bongo zijn er twee ondersoorten, de laaglandbongo en de bergbongo. Van beide dieren samen zijn er zo’n 15.000-25.000. Dit zijn bijna allemaal laaglandbongo’s, die in de regenwouden van Centraal- en West-Afrika leven. Een geweldige plek om deze dieren te kunnen bewonderen is Odzala-Kokoua Nationaal Park in het noordwesten van Congo-Brazzaville, waar de bongo samen met de bosbuffel en bosolifant te bewonderen is.
Met de bergbongo gaat het een heel stuk slechter. Er zijn nog zo’n 100 in het wild te vinden in en rondom Mt. Kenya nationaal park en Aberdare nationaal park. Het vinden van de bergbongo is dus echt een stuk lastiger, maar zeker niet onmogelijk wanneer je in deze regio met een gids opstap gaat. Kenia zet zich de laatste jaren keihard in om de bergbongo te redden, het land wil voor 2025 50 bongo’s in het wild hebben uitgezet en zelfs 750 voor 2050. Dus misschien wordt het ooit weer veel makkelijker om dit geweldige dier in het wild te kunnen zien.
De roanantilope
Nummer 4 op de lijst met de grootste antilopen van Afrika is de roanantilope (Hippotragus equinus), ook wel paardantilope genoemd. De roanantilope heeft een typische roodbruine kleur. Hij is zelfs vernoemd naar deze kleur (roan). Het dier is op de kop na overal deze kleur. Op de kop heeft het dier een zwart masker en een witte snuit. Andere opvallende dingen zijn de grote opzij staande oren, de manen en de grote naar achter gekrulde hoorns. Een mannetje weegt tussen de 240 en 300 kilogram.
Van de roanantilope zijn er zes verschillende ondersoorten. Die leven in een strook tussen het Afrikaanse regenwoud en de Sahelregio. Verder leven de dieren in Oeganda, Kenia, Tanzania, Malawi, Zambia, Zimbabwe, het noorden van Zuid-Afrika, het noorden Botswana en Namibië, in Angola en in het zuiden van de Democratische republiek Congo. Het dier is geherintroduceerd in Eswatini. Het gaat in totaal om zo’n 50.000 dieren met de grootste populaties in Burkina Faso, Kameroen, Zambia en Tanzania.
Veel van de beschermde gebieden in de eerder genoemde landen herbergen roanantilopen. Het zijn wel vaak schuwe antilopen, dus je zult ze niet zoveel zien als andere dieren. Maar het moet zeker lukken om ze te spotten tijdens een safari.
De grote koedoe
Het laatste dier van de vijf grootste antilopen van Afrika is de grote koedoe (Tragelaphus strepsiceros). Van alle vijf de antilopen op deze lijst, is de grote koedoe veruit in de hoogste aantallen aanwezig. Het gaat in totaal om zo’n 300.000 tot 350.000 dieren in het wild. Deze dieren leven verspreid over 16 Afrikaanse landen. De grote koedoe heeft de status niet bedreigd.
De dieren zijn vooral te vinden op de savannes en struweel, maar ook in bosgebieden en woestijnen. De grote koedoe komt voor in Centraal-Afrika, Oost-Afrika, zuid-centraal Afrika en Zuidelijk-Afrika. Met name in Tanzania, zuid-centraal Afrika en Zuidelijk Afrika is de populatie stabiel of zelfs groeiende. In zo goed als alles nationale parken in deze regio’s kom je de grote koedoe tegen. In de gebieden daarbuiten zoals in de Soedan, Zuid-Soedan en Oeganda gaat het een stuk slechter met de grote koedoe. En is de kans dat deze lokaal uitsterft (of al uitgestorven is) zeer groot.
De grote koedoe is een grote antilopesoort met een grijsbruine vacht met dunne verticale witte strepen. Opvallendst aan deze dieren zijn de enorme oren en de enorme gekrulde hoorns die de mannetjes hebben. Deze hoorns kunnen bijna 2 meter lang worden! De vrouwelijke grote koedoes hebben helemaal geen hoorns.
Dit zijn ze dan, de vijf grootste antilopen van Afrika. De elandantilope, roanantilope en grote koedoe zijn alle drie heel goed in het wild te vinden, met name in de landen Namibië, Botswana, Zambia en Tanzania. Voor de andere twee moet je helaas veel meer moeite doen. Maar mocht je ze tegenkomen, is dat de moeite absoluut waard.
Zijn jullie deze antilopen wel eens tegen gekomen in het wild?
Op zoek naar leuke reizen waar je de grootste antilopen van Afrika kunt spotten?
Wij hebben een leuke selectie gemaakt.
Met Sawadee naar Namibië, Botswana en Zimbabwe
Met Koningaap naar Zuid-Afrika, Namibië, Botswana en Zimbabwe
Met Tui naar Zuid-Afrika
Met Shoestring naar Zuidelijk-Afrika
