De Gems
De gems is een zoogdier uit de familie Caprinae, oftewel de familie van de geitachtige. De dieren komen voor op het Europese continent en in West-Azië (en zijn geïntroduceerd in Nieuw-Zeeland). Er zijn slechts twee soorten gemzen, namelijk de noordelijke gems (Rupicapra rupicapra) en de Pyreneese gems (Rupicapra pyrenaica). Volwassen gemzen zijn tussen de 0,7m en 0,8m hoog en wegen tussen de 25kg en 60kg, waarbij de mannetjes iets groter zijn dan de vrouwtjes. Zowel de mannetjes als vrouwtjes hebben korte gekromde hoorns.
Gemzen leven in de gebergte van Europa en West-Azië en kunnen gevonden worden op hoogtes tot 3600 meter. In de zomer leven de dieren boven de boomgrens, terwijl de dieren in de winter afdalen naar hoogtes rond de 800 meter. Vrouwtjes leven met hun jongen in kleine kuddes tot maximaal 30 dieren. Mocht een moederdier dood gaan, dan nemen de andere vrouwtjes de zorg voor het jong over. Mannetjes leven daarentegen bijna het hele jaar alleen. Alleen tijdens de bronst vind je mannelijke gemzen bij elkaar, dan vechten ze er op los. De bronst speelt zich af in november en begin december.
Verspreiding van de gems
Gemzen zijn te vinden in gebergte in Centraal- en Zuid-Europa en in West-Azië.
De Pyreneese gems leeft in de Pyreneeën (Frankrijk en Spanje), in Cantabrië (Spanje) en in de Apennijnen (Italië). De Pyreneese gems is onderverdeeld in drie ondersoorten. Elk leefgebied heeft zo zijn eigen ondersoort. De Abruzzen (Apennijnen) gems wordt door ecologen en biologen gezien als de mooiste van alle gemzen.
De noordelijke gems is zelfs onderverdeeld in zeven ondersoorten, elk met een eigen leefgebied. Zo zijn er de Alpengems, de Balkangems, de Tatragems, de Karpatengems, Charteusegems, de Kaukasusgems en de Turkse gems. Over deze verdeling van ondersoorten bestaat veel discussie en experts hebben verschillende meningen. Al de ondersoorten zijn vernoemd naar de gebergtes waarin zij in het wild leven.
Gemzen leven dus in veel bergketens verspreid over het Europese en een deel van het Aziatische continent. Binnen het leefgebied van de gems zijn vele prachtige plekken om de deze dieren in het wild te spotten. Als je de dieren wilt spotten kan je dus in best veel landen terecht. In Europa zijn vooral de Alpen, Cantabrië, de Apennijnen en de gebergten in de Balkan goede plekken om deze dieren in het wild tegen te komen. .
Wij gingen zelf op zoek naar gemzen in de Italiaanse Alpen en de Apennijnen. Lees hieronder onze ervaring met het spotten en fotograferen van gemzen.
Onze ervaring
Op zoek naar gemzen in Italië
In september 2020 zijn wij op zoek gegaan naar zowel de Alpengems als de Apennijnengems in Italië. Onze eerste stop was het dorpje Valnontey, midden in nationaal park Gran Paradiso. Dit kleine, idyllische dorpje, in het Noordwesten van Italië ligt in een vallei omgeven door groene bossen en alpenweides. Dit park, ideaal om te bezoeken als je opzoek bent naar zowel gemzen als steenbokken, ligt in de Italiaanse alpen, tegen de Zwitserse grens. Wij verbleven hier vier nachten om de kans om beide dieren tegen te komen en te fotograferen te vergroten.
Hiken, Hiken en nog eens Hiken
De eerste dag besloten we, op aanraden van het bezoekerscentrum, om naar Rifugio Vittorio Sella en weer terug te wandelen. Dit is een uitdagende wandeling van 6 á 7 uur. De afstand is een kleine 15 kilometer, met een hoogteverschil van ongeveer 1000 meter. Hoewel het een uitdagende wandeling was, was het de moeite absoluut waard. Naast de prachtige uitzichten en de steeds meer dichterbij komende gletsjers zien we al vrij snel een gems. Deze gems laat zich uitgebreid fotograferen en na een kwartier besluiten we verder te lopen. Nadat we al meerdere keren dachten de boomgrens bereikt te hebben, kwamen we op driekwart van de wandeling boven de boomgrens uit, ideaal dus voor gemzen, steenbokken en prachtige uitzichten.
De eerste dieren die we hier tegenkomen zijn Alpenmarmotten, die als je goed kijkt overal lijken te zitten. Nadat we ook de laatste grote klim gehad hebben zien we de eerste twee steenbokken staan, wat een prachtige ervaring. Iets voorbij de berghut zien we nog een groep van vier prachtige gemzen op een vrij kleine afstand. Ook op de terugweg zien we nog een kudde van drie van deze geweldige dieren in de verte staan. Net als we denken niks meer tegen te komen, zien we nog één steenbok!
Een relaxdag in de vallei
De volgende dag besluiten we een iets minder intensieve wandeling af te leggen. Vandaag wandelen we door de vallei naast het dorpje. Als snel komen we een bordje tegen welke aangeeft dat hier één van de twee broedplekken van de lammergier in Italië is. Met onze verrekijker in de aanslag, zoeken we ons een ongeluk. Helaas zien we geen spoor van deze prachtige vogels. Gelukkig komen we zelfs tijdens deze wandeling twee gemzen en drie vosjes, die op sprinkhanen aan het jagen waren, tegen. Deze wandeling was een stuk drukker, waarschijnlijk omdat de wandeling vlak was.
De laatste volledige dag die wij in Valnontey hebben besluiten we dezelfde wandeling als de eerste dag te maken. Deze keer met een vroeg vertrek, zodat we het beste fotografielicht hebben als we bij de gemzen en steenbokken aankomen. In het stikdonker rond 6.30 vertrekken we weer naar boven. Na ongeveer één uur lopen zien we op een hele kleine afstand een gems, met jong. Helaas nog te donker om te fotograferen, maar het vroege opstaan wordt nu al beloond. Tijdens de wandeling zien we weer veel marmotten, vele gemzen en helaas maar één steenbok.
Buiten de wandelingen in de prachtige natuur en het heerlijke weer dat wij hadden tijdens ons bezoek, blijft de heerlijke sfeer van Valnontey hangen. Met veel vriendelijk mensen en heerlijke pizza’s (welke trouwens niet tijdens de lunch te bestellen zijn).
De Apennijngemzen in het nationale park d'Abruzzo, Lazio e Molise
Zoeken naar Apennijnengemzen doen wij zo’n 900 kilometer zuidelijker, op slechts 2 uur rijden van Rome. Ideaal dus om te combineren met een stedentrip aan Rome. In het nationaal park d’Abruzzo, Lazio e Molise, is waar wij opzoek gingen naar de prachtige dieren (volgens veel zoölogen de mooiste van alle gemzen). Ons hotel was gelegen in het dorpje Pescasseroli, welk typisch past in een Europees nationaal park, waar mensen, vee en wilde dieren vaak samen leven.
Je komt hier veel restaurantjes en toeristen tegen, echter merk je niet veel meer van de drukte als je gaat wandelen. Er zijn twee wandelingen in dit park welke je een goede kans geven om de Apenijnengems tegen te komen. De Val di Rose en de beklimming van de hoogste berg van het nationaal park.
De eerste wandeling was qua uitdaging te vergelijken met de wandelingen naar de Rifugio Vittorio Sella in Gran Paradiso. De twee wandeling was een stuk uitdagender. De eerste wandeling zijn we drie gemzen tegen gekomen, waarvan één dichtbij. De tweede wandeling zagen we helaas maar één gems. Buiten gemzen zagen we in de park veel edelherten en reeën. Naast hoefdieren heeft dit park nog veel meer te bieden. Zo is er ook de mogelijkheid om beren te spotten. De grootste kans op een bruine beer heb je tijdens een berenexcursie welke te boeken zijn in Pescasseroli. Helaas ging onze excursie tot twee keer toe niet door. Heftige regenbuien aan het eind van de middag gooide roet in het eten.
Meer lezen over de prachtige dieren die in Italië voorkomen, klik dan hier!
