Flamingo's
Flamingo’s zijn waadvogels uit de familie van de flamingo’s (Phoenicopteridae). Het gaat om totaal zes verschillende soorten die leven in Amerika, Europa, Azië en Afrika. Flamingo’s zijn zeer kenmerkende vogels die bij iedereen wel iets oproepen. Het spotten van een flamingo op reis is voor veel mensen een leuke bonus en om jullie hierbij te helpen hebben wij dit artikel opgesteld over deze iconische vogels.
Hoe zien flamingo's eruit?
De naam flamingo is afgeleid van het Spaanse flamengo wat zoiets als vlam-gekleurd betekent. Dit verwijst uiteraard naar de typische roze kleur die de flamingo’s in meer of mindere mate hebben. Alle soorten flamingo’s zijn roze, wat komt door de betacarotenen in hun voeding. Flamingo’s zijn grote vogels, die tussen de 0,8 en 1,4 meter worden en een vleugelwijdte van meer dan 1,5 meter kunnen bereiken. De dieren hebben een speciale, typische snavel, waarmee ze hun voedsel uit het water filteren. Flamingo’s staan vaak op één been, wat ze de typische houding geeft.
Hoe leven flamingo's?
Flamingo’s zijn zeer sociale dieren die vaak in hele grote groepen voorkomen. Vaak gaat het om duizenden en soms zelfs honderdduizenden dieren bij elkaar. Vooral in het broedseizoen komen deze dieren in grote getalen bij elkaar. Zelfs de rituele paringsdans, die uitgevoerd wordt op zoek naar een partner, wordt in groepen uitgevoerd. Iets wat vaak zeer spectaculaire beelden oplevert.
Wanneer twee partners elkaar gevonden hebben, bouwen ze samen een nest en zorgen samen voor het ei/kuiken. De flamingo’s bouwen in het ondiepe water nesten van modder, waarin ze één ei leggen. Na een korte periode waarin de ouders het jong niet alleen laten, vormt deze samen met andere jongen een crèche. Deze crèche wordt in de gaten gehouden door een aantal volwassen, terwijl de rest op zoek is naar eten. Na een paar maanden (afhankelijk van de soort en broedplaats) zijn de jonge klaar om uit te vliegen en verspreiden de flamingo’s zich weer over het hele verspreidingsgebied.
Flamingo’s zijn het schoolvoorbeeld van filtereters, ze eten dus van alles wat ze uit het water filteren. Dit gaat van blauwalg, tot plankton, tot insecten larve en kleine schaaldiertjes. Flamingo’s drinken natuurlijk ook, en hebben dan de voorkeur voor zoetwater. Mocht dit niet voorhanden zijn, dan kunnen ze behulp van een speciale klier onder hun oog zout uitscheiden en hiermee het teveel aan zout als gevolg van het drinken van zoutwater weer kwijtraken.
De verschillende soorten flamingo's
In totaal zijn er dus zes verschillende soorten flamingo’s op de wereld te vinden. Vier hiervan leven in Amerika en de andere twee zijn te vinden in Afrika, Azië en Europa. Om jullie te helpen met de zoektocht naar deze geweldige dieren in het wild gaan we hieronder nog kort in op alle verschillende soorten flamingo’s en waar je deze kunt vinden!
De gewone flamingo
De gewone flamingo (Phoenicopterus roseus), ook wel de grote flamingo genoemd, is de meeste wijdverspreide en grootste flamingosoort ter wereld. Ze worden tussen de 1.10m en 1.50m hoog en wegen tussen de 2 en 4 kilogram. Het verenkleed van de flamingo is wit tot roze. De kleur is afhankelijk van het dieet van de vogels. Hoe meer caroteen er in hun dieet zit, hoe feller gekleurd de vogel is. De snavel en poten van de volwassen flamingo zijn roze, bij de jongere flamingo zijn deze zwart. Tijdens het voeren van jongen worden de volwassen flamingo’s ook vaak minder fel en soms zelfs helemaal wit. De volwassen flamingo blijft dan altijd te herkennen aan zijn roze poten.
De gewone flamingo leeft voornamelijk in ondiepe wateren. Het water kan zowel zoet als zout zijn. Vaak zijn het lagune, ondiepe meren en rivierdelta’s waar deze vogels in grote getalen samen komen. De paartijd van deze dieren is in januari en februari. De gewone flamingo is de enige flamingo soort die van nature binnen Europa voorkomt. Het dier komt voor in het zuiden van Europa rond de Middellandse zee. Ze leven in Spanje, Gibraltar, Frankrijk, Italië, Griekeland, Cyprus en Turkije. Mocht je op zoek zijn naar deze prachtige vogels in Europa, dan zijn er een aantal plekken waar je ze bijna niet kunt missen. Dit zijn Reserva Natural de la laguna de Fuente de Piedra en Nationaal park Doñana in Spanje, Parc naturel régional de Camargue in Frankrijk en het Reserva Natural do Estuário do Tejo in Portugal.
Dit zijn vier grote en bekende plekken waar de gewone flamingo vaak te vinden is. Maar deze prachtige roze vogel is op veel meer plekken in het zuiden van Europa goed te vinden. Zie deze kaart om te zien waar precies!
De gewone flamingo komt voor in meer dan 30 verschillende Afrikaanse landen en dan met name in de landen die aan de Atlantische en Indische oceaan grenzen. In landen als Botswana, Namibië en Zuid-Afrika komen de dieren tijdens het regenseizoen samen om de broedkolonies te vormen. In Namibië worden ze vaak gespot rond Walvisbaai en Swakopmund, in Botswana in de Makgadikgadi zoutpannen en in Zuid-Afrika rond Kaapstad en in het Isimangaliso wetland park. Ook worden de roze vogels veel gespot in de grote meren in het zuiden van Kenia en noorden van Tanzania. Daarnaast zijn ze vaak te vinden in de Noord-Afrikaanse landen Marokko, Algerije en Tunesië. De volledige lijst met landen waar de gewone flamingo voorkomt vind je hier!
Ook in Azië zijn veel landen en plekken waar de gewone flamingo voorkomt. De flamingo komt hier vooral voor rond de Perzische golf in de Arabische Emiraten, Qatar en Bahrein. In de buurt van de Indische oceaan zijn ze te vinden in Oman, het westen van India en op Sri lanka. Daarnaast zijn ze in Centraal-Azië in alle landen rond de Kaspische en Zwarte zee te vinden, zoals in Azerbeidzjan, Armenië en Georgië.
De kleine flamingo
De kleine flamingo (Phoeniconaias minor) is, zoals de naam al doet vermoeden, de kleinste van alle zes de flamingo soorten. Met een grootte van 90-105 cm en een gewicht van maximaal 2,7 kilogram is het echter nog steeds een grote vogel. Het verschil met de gewone flamingo is het makkelijkst te zien door naar de snavel te kijken. De snavel van de gewone flamingo is licht roze met een zwart uiteinde, terwijl de snavel van de kleine flamingo heel donkerrood tot bijna zwart is.
De kleine flamingo is de meest voorkomende flamingo, maar wordt door het IUCN wel als gevoelig gezien. Dit komt doordat de populatie al langer tijd daalt en doordat er maar een beperkt aantal broedplaatsen, die onder druk staan, zijn. Broeden doet de kleine flamingo alleen in basische meren in voornamelijk Afrika. De bekendste en belangrijkste broedplaats is Lake Natron in Tanzania, maar ook de Etosha pan in Namibië, Makgadikgadi zoutpannen in Botswana en de Kamfers dam in Zuid-Afrika. Buiten Afrika broedt de kleine flamingo alleen in India, en dan in de Zinzuwadia en Purabcheria zoutpannen.
Buiten het broedseizoen is de kleine flamingo op veel meer plekken te vinden. Plekken waar ze veel gezien worden zijn onder andere in de buurt van Kaapstad, Lüderitz, Walvisbaai, Swakopmund, Nata Bird Sanctuary, en dan in de meren van het noorden van Tanzania en zuiden van Kenia. Ook Lake Shala in Ethiopië en aan de kust op de overgang van Senegal naar Mauritanië worden de dieren vaak gezien.
Buiten Afrika zijn je beste kansen in Jemen, en het noordwesten van India. Ook wordt de kleine flamingo geregeld gespot in het zuiden van Europa tussen de gewone flamingo’s.
De Caribische flamingo
De volgende flamingo is de Caribische flamingo (Phoenicopterus ruber). Deze flamingosoort is nauw verwant aan de Chileense en de gewone flamingo. De Caribische flamingo is de grootste flamingo op het Amerikaanse continent en wordt tussen de 120cm en 145cm met een maximaal gewicht van 2.8 kilogram. Herkenningspunten zijn de zwarte snavelpunt en de roze poten.
Het dier komt voor op de eilanden en kustgebieden van de Golf van Mexico en de Caribische zee (en de Galapagos eilanden) en is daarmee de enige flamingo die broedt in noord-Amerika. De populatie van deze dieren groeit en de Caribische flamingo wordt dan ook niet met uitsterven bedreigd. Goede plekken om ze te vinden zijn de Everglades, Yucátan en Washington Slagbaai Nationaal Park op Bonaire. Sowieso zijn de eilanden van de Nederlandse Antillen een goede bestemming wanneer je de Caribische flamingo in het wild wilt zien.
De Chileense flamingo
De Chileense flamingo (Phoenicopterus chilensis) is een andere flamingosoort uit Amerika die dus nauw verwant is aan de Caribische flamingo. Het verschil zie je het beste doordat de snavel van de Chileense flamingo meer zwart bevat en aan de grijze poten van de Chileense flamingo. De Caribische flamingo heeft juist roze poten.
De populatie van de Chileense flamingo daalt al jaren en daardoor heeft ook deze flamingo de status gevoelig voor uitsterven. Het dier komt voor vanaf Ecuador tot aan het zuiden van Argentinië en Chili. Het dier kan in grote delen van dit verspreidingsgebied gevonden worden, zolang er maar veel water in de buurt is. Dus vaak langs de kusten en in de buurt van grote meren.
De Andesflamingo
De Andesflamingo (Phoenicoparrus andinus) is de enige van de zes soorten die een kwetsbare status heeft. Dit komt vooral door de mijnbouw in het leefgebied van deze flamingo. De Andesflamingo komt voor in Peru, Bolivia, Argentinië en Chili en dan vooral in het grensgebied van deze landen. Ze leven daar in meren en moerasgebieden in de hoge Andes. Ze leven op 2.300-4.500 meter hoogte. Het zijn vogels die migreren van en naar de Pampa’s van Argentinië, maar het exacte migratiepatroon is eigenlijk nog onbekend.
Mocht je deze dieren in het wild willen vinden kun je dus het beste naar het grensgebied van de eerder genoemde landen en daar in het hooggebergte de meren afzoeken. Dan is dat kans dat je ze vindt zeer groot.
De dieren zijn wat lichter/valer roze dan de andere flamingo’s in Amerika en hebben zwarte veren bij hun kont.
De James' flamingo
De laatste flamingo die je op de wereld tegen kunt komen is de James’ flamingo (Phoenicoparrus jamesi). Deze flamingo lijkt sterk op de Andesflamingo. Het verschil is, wanneer je weet waar je op moet letten, gelukkig goed te zien. De snavel van de James’ flamingo is wat dikker, en geler met minder zwart dan bij de Andesflamingo. Daarnaast heeft de James’ flamingo een minder duidelijke zwarte kont.
Wanneer je de James’ flamingo in het wild wilt tegenkomen, dan moet je eigenlijk op precies dezelfde plekken zoeken als voor de Andesflamingo. Het enige verschil is dat de James’ flamingo niet op de Argentijnse Pampa’s te vinden is. Daarnaast zijn ze soms nog net iets hoger te vinden (3.500-4.700m)
Flamingo's in Nederland
Wanneer je flamingo’s in het wild wilt zien, zul je dus naar het buitenland moeten reizen. Of niet? Leven er eigenlijk ook flamingo’s in Nederland? Ja, er leven flamingo’s in het wild in Nederland. Elk jaar van maart tot mei strijken ze neer in het Zwillbrocker Venn, net over de grens in Duitsland (in der buurt van Groenlo). Ze broeden hier en wanneer dit succesvol is, zijn ze hier vaak tot en met september te vinden. Daarna trekken de laatste jaren voornamelijk naar het Grevelingenmeer. Het Grevelingenmeer bevat namelijk zoutwater en zal in tegenstelling tot de Zwillbrocker Venn niet bevriezen. De beste plek om ze te zoeken is bij de haven van Batenoord. Hier kan je ze de wintermaanden vinden, voordat ze weer terug vliegen naar Duitsland.
De kolonie bestaat uit een mix van de gewone flamingo, de Chileense flamingo en eerst ook nog uit de Caribische en de kleine flamingo. De gewone flamingo heeft zich hier op een natuurlijke manier gevestigd, waardoor dit de meest noordelijke broedkolonie van de gewone flamingo is. De andere dieren zijn waarschijnlijk ontsnapt en hebben zich bij de groep aangesloten. Doordat de flamingo’s ook onderling paren, is een heel groot gedeelte van deze flamingo’s een mix van meerdere soorten.
