Herten in Nederland
Vaak wordt er gedacht dat je voor grote en indrukwekkende wilde dieren het vliegtuig moet pakken, maar dat is zeker niet volledig waar. Ook dichterbij huis in Europa, maar ook in Nederland zelf komen een aantal hele interessante dieren in het wild voor. De grootste groep hiervan zijn de hertachtige, die in Nederland goed vertegenwoordigd zijn. Zo leven er vijf verschillende soorten herten in Nederland in het wild. Drie hiervan zijn endemische en horen thuis in de Nederlandse natuur en de overige twee zijn exoten.
Om jullie te helpen met het vinden van deze dieren, hebben wij dit artikel opgesteld met een overzicht van de herten in Nederland en waar je deze kunt vinden. Lees dus snel verder wanneer je alles te weten wilt komen over herten in Nederland!
Reeën in Nederland
We trappen af met de ree (Capreolus capreolus), de ree is de kleinste van de drie inheemse herten in Nederland. Van kop tot kont zijn ze 0.95 tot 1.4 m lang en wegen rond de 20-30kg. De vacht van de ree is geelbruin tot roodbruin in de zomer en grijsbruin tot zwart in de winter. Heel herkenbaar bij een ree is de zwarte neus, met daarboven en onder een stuk witte vacht.
Net als bij bijna alle hertachtige heeft alleen het mannetje een gewei. Deze zijn vrij eenvoudig met vaak maar 2-3 enden. Hoe groot het gewei is zegt niet perse iets over de leeftijd, maar vooral over de conditie van de bok. Hoe meer enden hoe vitaler de bok is.
Reeën kunnen eigenlijk in heel Nederland gevonden worden en zijn daarmee de meest voorkomende herten in Nederland. Aan het eind van de 19de eeuw leefden ze alleen nog op de Veluwe en in Limburg en ging het om slechts 5.000 wilde reeën in heel Nederland. Door goede bescherming zijn het er tegenwoordig rond de 100.000 en zijn ze dus weer in het hele land te bewonderen. De meeste reeën in Nederland zijn te vinden in de duinen langs de westkust, Drenthe, Gelderland, Limburg, Noord-Brabant en Overijssel. Je vindt ze rond de schemering vaak in open grasvelden en weilanden in de buurt van de bosrand.
In en rond het nationale park Weerribben-Wieden vind je eigenlijk altijd wel wat reeën. Reeën zijn heel territoriaal en als je er dus een gevonden hebt, is de kans groot dat je diezelfde ree een dag later weer op dezelfde plek vindt. Ook op Ameland en Terschelling komen behoorlijk wat reeën voor. Deze reeën zijn daar waarschijnlijk met hulp van de mens gekomen en overleven hier heel makkelijk.
Damherten in Nederland
Het volgende hert dat je in Nederland in het wild kunt vinden is het damhert (Dama dama). Het damhert is een middelgroot hert dat van kop tot kont tussen de 130 en 170 centimeter wordt. De schofthoogte ligt op maximaal 110 centimeter en ze wegen gemiddeld tussen de 45-100 kilogram waarbij de mannetjes een stuk zwaarder zijn dan de vrouwtjes.
Alleen de mannetjes dragen een gewei, dat een typische vorm heeft. De uiteinden smelten namelijk samen tot een plaat, een zogenaamd schoffelgewei. De meeste damherten hebben een kastanjebruine rug met witte stippen en een witte buik. Maar er bestaat veel variatie wat betreft de kleur van damherten. Zo kunnen variëren van wit tot bijna zwart.
Wanneer je één van 5.000 – 6.000 damherten in Nederland wilt spotten, dan zijn er een aantal plekken die je moet bezoeken. Te beginnen met de Amsterdamse Waterleiding duinen, een duingebied tussen de Zilk en Zandvoort. Hier leeft een dusdanig grote populatie dat je de dieren niet kunt missen. Andere gebieden waar de kans groot is dat je damherten spot zijn de duingebieden rond Burgh-Haamstede en de Oranjezon in Zeeland en uiteraard de Veluwe.
Op de Amsterdamse Waterleiding duinen zijn de dieren niet heel schuw, de ideale plek dus om damherten te fotograferen. Ga vooral op zoek tijdens het jaarlijkse spektakel van de damhertenbronst.
Edelherten in Nederland
Het Edelhert (Cervus elaphus) is het grootste hert van de vijf soorten herten in Nederland. Edelherten zijn grote herten en zijn op elanden na de grootste herten van Europa. Het edelhert wordt van kop tot kont tussen de 1,65m en 2,60m, de schofthoogte is maximaal 1,40m. Vrouwelijke dieren wegen met maximaal 150kg een stuk minder dan de mannelijke dieren. Deze kunnen namelijk 250kg wegen.
Edelherten hebben in de zomer een roodbruine vacht, waardoor ze in het Engels “red deer” genoemd worden. Vaak heeft hun vacht in de winter een wat grijzere kleur. Alleen de mannelijke dieren dragen een gewei, welke ze elk jaar afwerpen. Het gewei kan maximaal 90cm groot worden en weegt dan zo’n 10 kg.
Wanneer je één van de 4.000-5.000 wilde edelherten in Nederland wilt vinden, dan ben je gebonden aan vier plekken. De eerste en meest bekende is de Veluwe. Op de Veluwe zijn ze te vinden binnen de grenzen van de nationale parken “De hoge Veluwe” en “Veluwezoom”, maar ook daar buiten zijn de dieren goed te vinden. Zo kan je ze vinden in Deelerwoud en in de buurt van Kootwijk. Eigenlijk kan je ze in bijna elk bos op de Veluwe wel vinden.
De andere plek waar veel edelherten leven en waar edelherten spotten dus een goed optie is in Nederland is Nationaal Park de Oostvaardersplassen, tegenwoordig nationaal park Nieuw Land. Helaas leven de meeste edelherten hier in het kerngebied, welke niet voor publiek toegankelijk is. Gelukkig zijn de dieren ook te spotten in een aantal omliggende gebieden van de Oostvaardersplassen. Zo is een ontmoeting met deze dieren goed mogelijk in het Oostvaardersbos (gesloten van 04-01 tot 01-04) en in het Oostvaardersveld.
Minder bekend is dat er ook edelherten leven in een afgerasterd gebied in het groene woud tussen Tilburg, Den-Bosch en Eindhoven. De edelherten zijn hier te vinden in een gebied van 350ha. De gebieden heten de Scheeken en de Mortelen. Deze dieren lopen hier weer sinds 2017, als proef om te kijken of edelherten terug kunnen keren in het Brabantse landschap. Zo’n zelfde proef loopt ook als sinds 2005 in het Weerterbos in Limburg, hier lopen de dieren in een gebied van 150ha. In beide gebieden heeft u een goede kans om edelherten te spotten!
Exotische herten in Nederland
Naast de hiervoor genoemde soorten komen er nog twee herten in Nederland in het wild voor. Het gaat hier echter om soorten die een negatieve impact hebben op de Nederlandse natuur en daarom actief bejaagd worden. De eerste soort is het sikahert, een hert dat iets groter is dan een damhert. Het hert heeft de kleuren van het edelhert, maar dan vaak met stippen. Het sikahert kan vruchtbare nakomelingen krijgen met edelherten, vandaar dat de overheid er alles aan doet om het dier weg te houden uit de Nederlandse natuur. Mocht je het sikahert in Nederland in het wild willen zien, dan moet je naar het Noord-Hollands duinreservaat, waar er al een paar jaar een aantal ontsnapte exemplaren rondlopen.
Het andere exotische hert in Nederland is de Chinese muntjak. Een soort die net als het sikahert laat zien prima in staat te zijn om te overleven in de Europese natuur. De Chinese muntjak is een stuk kleiner dan de andere herten in Nederland en meerdere onderzoeken hebben aangetoond dat het dier schadelijke gevolgen kan hebben voor de Nederlandse natuur. Het is zelfs zo erg, dat het een meldingsplichtige diersoort is. Kortom, als je hem ziet moet je dit melden. De laatste tijd wordt het dier vooral in Gelderland bij de gemeente de Duffelt gespot, maar de vraag is hoelang nog.
Herten in Nederland: de beste plekken
Er leven dus vijf verschillende soorten herten in Nederland, waarvan twee exoten, twee die alleen op beperkte plekken voor komen en de ree die in grote delen van het land te vinden is. Wanneer je herten wilt spotten, kan je het beste naar de Veluwe afreizen, hier is het namelijk mogelijk om alle drie de soorten herten in Nederland te vinden. Ook de Oostvaardersplassen, de Amsterdamse Waterleiding duinen en de Biesbosch zijn geweldige plekken om wilde herten te vinden.
